ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2018
ΟΧΙ κ. GREENSPAN ΔΕΝ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ GREXIT ΜΕΤΑ ΤΟ BREXIT. ΤΟ 2018 ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΤΑΡΑΧΗ
Βεβαίως ο Άλαν Γκρίνσπαν θεωρείται ως ένας από τους σοφούς οικονομολόγους αλλά η πρόβλεψή του είναι εγκλωβισμένη στα «κουτάκια» της συστημικής σκέψης. “H Eλλάδα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα και δεν θα συνεχίσει για πολύ στο ευρώ άσχετα με το τι συμβαίνει τώρα” δήλωσε, υπονοώντας ότι η αδυναμία της να εφαρμόσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις θα την οδηγήσει το 2018 σε αδυναμία να δανειστεί από τις αγορές οπότε θα εξέλθει του Ευρώ. Πράγματι το 2018 λήγει το πρόγραμμα και η ελληνική οικονομία θα πρέπει να είναι έτοιμη να δανειστεί από τις αγορές και να πείσει για το αξιόχρεο του δημοσίου. Είναι προφανές ότι με βάσει τον τρόπο που μέχρι σήμερα αντιμετωπίστηκε η Ελληνική κρίση προδικάζει την τελική αποτυχία. Ωραία λοιπόν που είναι η διαφωνία;
Ο κ. Greenspan θεώρησε ότι το BREXIT «Είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου». Θα συμφωνήσουμε ότι η κρίση οφείλεται στον πρωτοφανή συνδυασμό της οικονομικής στασιμότητας, στην επιδείνωση των δημογραφικών στοιχείων, σε αφερέγγυα προγράμματα συνταξιοδότησης, στην κοινωνική ανισότητα και την ανισοκατανομή του πλούτου, και φυσικά, σε ένα ιστορικά υπερβολικό χρέος το οποίο θα μπορούσε και θα έπρεπε να έχει εκκαθαριστεί από το κραχ του 2008, αλλά αντί αυτού διατηρήθηκε. Ποιες οικονομικές λύσεις συνέβαλαν σε αυτό; Εδώ είναι η μεγάλη διαφορά.
Το κατεστημένο έχει αιχμαλωτιστεί ανάμεσα στην ανάγκη αναπαραγωγής των εξουσιών του, μέσω της διαχείρισης δημόσιων δαπανών που διαμορφώνουν τους κύκλους της εξουσίας αφενός και την επιβολή όλο και υψηλότερων φόρων στους πολίτες για να συντηρηθεί η διόγκωση του δημοσίου και να εξυπηρετηθεί το αέναο χρέος, αφετέρου. Όσο το ΑΕΠ των χωρών αυξανόταν, η ανισοκατανομή του πλούτου δεν γινόταν τόσο αισθητή. Αλλά η οικονομική στασιμότητα –να γιατί ανησυχεί ο Greenspan- αποκαλύπτει. Η φοροδοτική ικανότητα μειώνεται και οι φόροι κατατρώγουν τα εισοδήματα των πολιτών και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Οι ελίτ εξάντλησαν επικοινωνιακά την κοινωνική ευαισθησία για την υγεία, την παιδεία και φυσικά προβάλουν ότι η μεγάλη δαπάνη είναι για κοινωνικές παροχές και συντάξεις. Σιγά-σιγά αποκαλύπτεται και αυτή η πλάνη. Οι συντάξεις αποτελούν πρόβλημα διαχείρισης είτε του δημοσίου είτε των ιδιωτικών ταμείων, πρόβλημα εργασιακό και στασιμότητας δηλαδή μείωσης μισθών και ανεργίας, πρόβλημα δημογραφικό ειδικά για την Ευρώπη και πρόβλημα εργαλείων αντιμετώπισης της κρίσης. Για να μην παρασυρθούμε και επεκταθούμε στο θέμα, υπενθυμίζουμε τις πρόσφατες αναφορές με άρθρα μου ότι τα αρνητικά επιτόκια της ΕΚΤ (εργαλείο) βάλουν ευθέως τις αποδόσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων. (βλ. επίσης Ξεκίνησε το καθοδικό σπιράλ στις Συντάξεις)
Το κατεστημένο, χρόνο με τον χρόνο, χάνει όλα τα επικοινωνιακά όπλα που διέθετε και δεν μπορεί να εφεύρει άλλα. Το χρέος διογκώνεται, το δημόσιο διογκώνεται οι πολίτες και οι επιχειρήσεις υποχρεώνονται να πληρώσουν περισσότερα για μικρότερες κοινωνικές παροχές. Το όραμα της επέκτασης της ευημερίας αφανίστηκε, η καθημερινή αβεβαιότητα παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Η γοητεία της Ευρωπαϊκής ιδέας είναι πιο τρωθείσα από ποτέ και δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε τον κίνδυνο η Ευρώπη να επανέλθει πίσω στις διαιρέσεις που κυριάρχησαν ιστορικά. Αυτή είναι η γενεσιουργός αιτία της κρίσης εμπιστοσύνης. Ταυτόχρονα η ζωή θα επισπεύσει τη συζήτηση για το αν ο πυρήνας της Ευρώπης θα καθορίζεται από το Ευρώ ή τις πιστώτριες χώρες.
Αυτή είναι μια υπαρξιακή αναζήτηση για την Ευρώπη. Όχι, το BREXIT δεν είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου αλλά ένα άλμα ιστορικών διαστάσεων ανάλογο με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Είναι σταθμός που οδηγεί στην επερχόμενη ιστορικών διαστάσεων Νομισματική κρίση.
“Αυτή είναι η χειρότερη περίοδος, που θυμάμαι από τότε που βρίσκομαι σε δημόσια υπηρεσία Δεν υπάρχει τίποτα σαν αυτό, συμπεριλαμβανομένης της κρίσης -Θυμάστε την 19 Οκτωβρίου 1987, όταν ο Dow μειώθηκε κατά ένα ποσό ρεκόρ 23 τοις εκατό? Αυτό νόμιζα ότι ήταν ο πάτος όλων των πιθανών προβλημάτων. Αυτό έχει διαβρωτική δράση η οποία δεν θα πάει μακριά. θα ήθελα πολύ να βρω κάτι θετικό να πω. ” Ομολογεί ο ίδιος ο Greenspan χωρίς να κάνει το επόμενο βήμα της πρόβλεψης.
Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση απέτυχε παταγωδώς γιατί δεν στηρίχθηκε σε ενιαία οικονομική πολιτική. Γιατί η ενιαία οικονομική πολιτική προϋποθέτει δημοκρατικά εκλεγμένη εκτελεστική εξουσία και δημοκρατικά δομημένη ενιαία διοίκηση, ενιαία εξωτερική πολιτική και άμυνα. Γιατί ποτέ στην ιστορία δεν υπήρξε ενιαίο νόμισμα χωρίς ενιαία πολιτική οντότητα με μία γλώσσα. Αλλά η οικονομική ιστορία συμπίπτει σε ένα και μόνο στοιχείο-σύμπτωμα που προδικάζει την διάλυση όλων των αυτοκρατοριών. Την αύξηση των φόρων σε βαθμό που έγιναν αβάστακτοι. Κάθε μεγάλη δύναμη όταν έφτανε στο σημείο ως λύση των οικονομικών προβλημάτων της να επιλέγει μονοδιάστατα την αύξηση των φόρων αυτό σήμανε και την αρχή του τέλους της.
Το Ευρώ έγινε ο αδύναμος κρίκος του παγκόσμιου Νομισματικού Συστήματος. Οι εκλογικές αναμετρήσεις σε όλη την Ευρώπη καταγράφουν το τσουνάμι της κρίσης εμπιστοσύνης στην πολιτική και το κατεστημένο της Ευρώπης αποδυναμώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Μόνη εναλλακτική τους εμφανίζονται λαϊκιστικές ακραίες δυνάμεις. Η επαναφορά των Εθνικών πολιτικών και οι Εθνικές έριδες στο εσωτερικό της Ε.Ε. αναβιώνουν όπως παλιά. Τώρα δεν είναι η ώρα να αναφερθώ για την μακαριότητα της Ελλάδας αλλά θα επανέλθω. Η ΕΚΤ δεν έχει καμιά δικαιοδοσία άσκησης ενιαίας οικονομικής πολιτικής και πώς να έχει όταν δεν υπάρχει δημοκρατικά δομημένη Ευρωπαϊκή διοίκηση. Το 2017 μετά την εγκατάσταση του νέου ή νέας προέδρου των ΗΠΑ, μετά τις Γαλλικές και τις Γερμανικές εκλογές οι αγορές υπό την πίεση των τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων θα θέσουν το δίλημμα στο Ευρώ. Το 2018 η παγκόσμια Νομισματική αναταραχή που εμφανώς επιβεβαιώνεται από όλες τις τάσεις και τα διαγράμματα, θα οδηγήσει στην διάλυση ή στην αναμόρφωση του παγκόσμιου συστήματος. Αυτές οι εξελίξεις θα προλάβουν την Ελλάδα και το GREXIT δεν θα έχει το ίδιο νόημα γιατί το Ευρώ θα έχει διαλυθεί ή θα ανασυσταθεί με άλλους όρους.
