200 ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ. ΤΡΙΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΗΣΜΟΝΟΥΜΕ 1) Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΗΘΙΚΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ
Υπάρχουν τρία μεγάλα διδάγματα από την παλιγγενεσία που σήμερα λησμονούμε και έχουμε εγκαταλείψει. Πολύ περιεκτικά προσεγγίζουμε το πρώτο από εκείνα τα διδάγματα συσχετίζοντας με σημερινές πολιτικές.
Η επανάσταση των Ελλήνων του 1821 δεν θα είχε καμία τύχη εάν ήταν στο χέρι των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Ούτε οι δυνάμεις που συμμετείχαν στη ναυμαχία του Ναβαρίνου, με εξαίρεση ίσως τη Γαλλία, είχαν την πρόθεση να συμβάλουν στη δημιουργία Ελληνικού κράτους.
Υπήρξε ωστόσο ένας διεθνής ανεμοστρόβιλος που διέρρηξε τις στρατηγικές της διπλωματίας των ισχυρών. Που ισοπέδωσε τις στρατηγικές των ηγεσιών των μεγάλων δυνάμεων της εποχής, οι οποίες προέτασσαν τις γεωπολιτικές και οικονομικές τους προτεραιότητες αδιαφορώντας για το δίκαιο και τα ιδανικά. Το πρώτο συνθετικό του «ανεμοστρόβιλου» ήταν ο άνεμος της ηθικής νομιμοποίησης.
Η υποστήριξη των λαών στην Επανάσταση των Ελλήνων υπήρξε σαρωτική σε όλες τις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου. Οι όψεις αυτής της υποστήριξης είναι δύο βασικές και μια δευτερεύουσα.
Η μια βασική όψη ήταν οι φιλελεύθερες ιδέες που κατέκλισαν την Ευρώπη εκείνη την περίοδο σε συνδυασμό με την «μυθοποίηση» του αρχαίου ελληνικού πνεύματος που υποστήριξε την αναγέννηση της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι διανοούμενοι είχαν μετατρέψει τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό σε σημείο φιλοσοφικής και επιστημονικής αναφοράς και θεμέλιο κάθε φιλελεύθερης ιδέας.
Η άλλη βασική όψη ήταν ο ηρωισμός των Ελλήνων μαχητών, η αποφασιστικότητα των Ελλήνων σε συνδυασμό με τις θηριωδίες των Τούρκων. Από την μια οι ήρωες Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας, Κανάρης, Μπουμπουλίνα, Καραϊσκάκης κλπ με κατορθώματα Δαυίδ εναντίον Γολιάθ προκάλεσαν τον θαυμασμό. Από την άλλη τα φρικιαστικά εγκλήματα των Τούρκων οι σφαγές που εξαπέλυσαν στους καταδιωκόμενους Έλληνες από τη Χίο, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Κυδωνιές, Κύπρο μέχρι τα Ψαρά, Ζάλογγο, Μεσολόγγι κά καθώς και η καμένη γη που εφάρμοσε ο Ιμπραήμ, διέγειραν τη συμπάθεια για τα δεινά και τη λιμοκτονία των Ελλήνων.
Η δευτερεύουσα όψη είναι το αίσθημα αλληλεγγύης που προκαλούσε και η κοινή θρησκευτική βάση, δηλαδή ο αγώνας Χριστιανών να απελευθερωθούν και να επιβιώσουν έναντι των Μουσουλμάνων.
Το κύμα φιλελληνισμού, δηλαδή της ηθικής νομιμοποίησης του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων στηρίχθηκε σε δύο εργαλεία.
Πρώτο ήταν η δημιουργία κομιτάτων σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες και την Αμερική. Κομιτάτα, επιτροπές υποστήριξης που είχαν συντονιστές και ενεργά μέλη τους πολίτες των χωρών που συστάθηκαν και όχι κατ’ ανάγκη Έλληνες που ζούσαν εκεί.
Δεύτερο ήταν η ενεργοποίηση του πολιτιστικού-καλλιτεχνικού τοπικού παράγοντα που εκείνη την εποχή είχε την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα που έχουν σήμερα τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
Το φιλελληνικό κύμα εκδηλώθηκε με τη μεγαλύτερή του ένταση στη Γαλλία, όπου γρήγορα ιδρύθηκαν σωματεία που περιλάμβαναν στους κόλπους τους μεγάλες προσωπικότητες της γαλλικής κοινωνίας, όπως ο δούκας de Broglie, o στρατηγός Horace Sebastiani, o καθηγητής της Σορβόννης Abel Francois Villemain και ο ιδιοκτήτης τυπογραφείων και εκδότης Ambroise Firmin Didot στα τυπογραφεία του οποίου τυπώνονταν τα φιλελληνικά φυλλάδια. Παράλληλα, γεγονότα που έγιναν γνωστά με πολλές λεπτομέρειες στο εξωτερικό, όπως η σφαγή της Χίου και το έπος του Μεσολογγίου, δημιούργησαν ένα ευρύ κύμα συμπάθειας για τον ελληνικό λαό. Αμέσως, τα φιλελληνικά κομιτάτα του Παρισιού, της Μασσαλίας και της Λυών διοργάνωσαν εράνους για την ενίσχυση των επαναστατημένων Ελλήνων στους οποίους πρωτοστατούσαν προσωπικότητες, όπως ο διάσημος λογοτέχνης Francois Rene Chateaubriand.
Ο Β. Ουγκώ εκείνη την εποχή εξέδωσε τη γνωστή συλλογή των «Ανατολικών» ποιημάτων του, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται και τα ονομαστά «ελληνικά» ποιήματα του «Κανάρης», «το πασίγνωστο «Ελληνόπουλο» της Χίου, η «Λαζάρα» και τα «κεφάλια του Σεραγιού». Στο ποίημα του αυτό, ο Ουγκώ βάζει τρία κομμένα κεφάλια διάσημων αγωνιστών της επανάστασης (του Κανάρη, του Μπότσαρη και του επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ) να αφηγούνται τις τελευταίες στιγμές του Μεσολογγίου.
Ο κορυφαίος Eugene Delacroix, με την εξαίρετη τέχνη του απέδωσε το ουσιαστικό περιεχόμενο της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης. Χαρακτηριστικά είναι τα έργα του η «Σφαγή της Χίου», η «Ελλάδα που ξεψυχάει πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου» και το «Επεισόδιο του ελληνικού αγώνα».
Η Ελβετία, η Ιταλία, η Αμερική και η Αγγλία ήταν επίσης μεταξύ των χωρών όπου ο φιλελληνισμός απέκτησε μεγάλη δύναμη, με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα του λόρδου Byron.
Στη Γερμανία η στάση των περισσότερων γερμανικών συνομοσπονδιών ήταν αντιδραστική απέναντι στην ελληνική επανάσταση, εξαιτίας της ανθελληνικής πολιτικής που καλλιεργούσε ο Αυστριακός αρχικαγκελάριος Μέττερνιχ, ωστόσο ακόμη και εκεί υπήρξαν θύλακες υποστήριξης του αγώνα.
Στη σημερινή εποχή η Ελλάδα έχει εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια να αποκτήσει ηθική νομιμοποίηση ο αγώνας υπεράσπισης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων ακόμη και της κυριαρχίας της.
Αντιθέτως η Τουρκία χρησιμοποιεί όλα τα μέσα ώστε ακόμη και οι πιο επιθετικές ενέργειες να αποκτήσουν διεθνή ηθική νομιμοποίηση ή έστω ανοχή. Δεν είναι μόνον το μάθημα της ελληνικής επανάστασης.
Οι ΗΠΑ έχασαν στην κυριολεξία τον πόλεμο του Βιετνάμ όταν κυκλοφόρησε στα διεθνή μέσα η φωτογραφία με το κοριτσάκι να τρέχει γυμνό καμένο από βόμβες Ναπάλμ.
Η εισβολή και κατοχή της Κύπρου, ο αφανισμός/εκτέλεση εκατοντάδων αιχμαλώτων/αγνοουμένων αντί να είναι ένα μόνιμο μοτίβο, οι Τούρκοι μας επέβαλαν τη σιωπή.
Ο διωγμός του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης των Ίμβριων και Τενέδιων αντί να είναι διαρκώς στην επικαιρότητα, απολογούμαστε για τους μουσουλμάνους της Θράκης.
Το casus belli της Τουρκίας προς την Ελλάδα αντί να είναι η πρώτη αξίωση απόσυρσης πριν οποιαδήποτε συζήτηση διεθνώς, γίνεται όπλο άμυνας για την Τουρκία.
Το δουλεμπόριο των μεταναστών που επισήμως ασκούν οι Τούρκοι, αντί να στηλιτεύεται και να αποτελεί προαπαιτούμενο για κάθε συζήτηση περί μεταναστευτικού, στρέφεται εναντίον της Ελλάδας για δήθεν πνιγμούς επαναπροωθήσεις κλπ. Το δουλεμπόριο των Τούρκων θα έπρεπε να είναι η μεγαλύτερη ντροπή της ανθρωπότητας και όμως καλύπτεται κάτω από έναν δήθεν μανδύα ευαισθησίας για πρόσφυγες και διανθίζεται με πολύ περίεργους ρόλους διαφόρων ΜΚΟ.
Οι εποικισμοί, οι προσαρτήσεις εδαφών και οι εθνοκαθάρσεις που θεωρούνται έγκλημα πολέμου, συντελούνται από την Τουρκία χωρίς καμιά αντίσταση και η Ελλάδα παρακολουθεί ωσάν υπνωτισμένος θεατής.
Είναι χωρίς τελειωμό τα παραδείγματα αντιστροφής της αλήθειας για να παράξει διεθνή νομιμότητα η Τουρκία ή έστω επίφαση διεθνούς νομιμότητας. Ακόμη και η επίφαση είναι αρκετή όταν από την άλλη πλευρά δεν υπάρχει αντίλογος.
Το δίδαγμα της Ελληνικής επανάστασης, η διεθνής εμπειρία, έχουν ένα και αμετάκλητο συμπέρασμα. Το δίκαιο από μόνο του δεν αρκεί να αντιπαλέψει τα διεθνή γεωστρατηγικά συμφέροντα των χωρών ειδικά όταν αισθάνονται ισχυρές. Όσο πιο ισχυρή είναι η άλλη πλευρά τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι η διεθνής νομιμοποίηση των διεκδικήσεων του δικού σου δικαίου.
Δυστυχώς τον 21ο αιώνα τα μέσα άμυνας ή επίθεσης δεν είναι πλέον ένας πίνακας Ντελακρουά ή ένα καμένο κοριτσάκι. Είναι ένας συστηματικός υβριδικός πόλεμος τις μεθόδους του οποίου αλίμονο ούτε που γνωρίζουμε ως χώρα, πόσο μάλλον να αμυνθούμε ή να εφαρμόσουμε.
