Το πρόσωπο μιας νέας Χιλής αρχίζει να διαμορφώνεται αυτό το Σαββατοκύριακο καθώς η χώρα της Νότιας Αμερικής εκλέγει 155 άτομα που είναι επιφορτισμένα με τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος για να αντικαταστήσουν αυτό που επιβλήθηκε κατά τη στρατιωτική δικτατορία του Augusto Pinochet.
Σχεδόν το 80% των ψηφοφόρων σε ένα δημοψήφισμα πέρυσι επέλεξαν να συντάξουν έναν νέο χάρτη για το έθνος τους μετά από ένα χρόνο διαμαρτυριών, αν και δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία για το τι πρέπει να περιέχει.
Ακτιβιστικές ομάδες κινητοποιήθηκαν με την ελπίδα να καθιερώσουν την ισότητα για τις γυναίκες, το δικαίωμα στην άμβλωση και την προστασία για το περιβάλλον και για τους αυτόχθονες ανθρώπους.
Οι συντηρητικοί έχουν επίσης αγωνιστεί σκληρά, ελπίζοντας να διατηρήσουν έναν κυρίαρχο ιδιωτικό τομέα και κανόνες που καθιστούν δύσκολο να περάσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο νομοθετικό σώμα.
Ωστόσο, η ικανότητα της συντακτικής συνέλευσης να περάσει ισχυρούς όρους μπορεί να είναι περιορισμένη. Απαιτείται συμφωνία δύο τρίτων, οπότε οποιοδήποτε μπλοκ που μπορεί να συγκεντρώσει το ένα τρίτο των ψήφων στα θέματα της συνταγματικής σύμβασης μπορεί να αποκλείσει οποιαδήποτε ρήτρα.
Ο κυβερνών κεντροδεξιός συνασπισμός και άλλα συντηρητικά κόμματα είναι ενωμένοι και πηγαίνουν συγκροτημένοι στη διήμερη ψηφοφορία, ενώ η αριστερά και η κεντροαριστερά είναι διαιρεμένοι.
Το κείμενο συνταγματικής μεταρρύθμισης που αναδύεται από την αντιπαράθεση των πλευρών θα τεθεί σε δημόσια ψηφοφορία στα μέσα του 2022. Εάν απορριφθεί, το ισχύον σύνταγμα θα παραμείνει σε ισχύ.
«Εμβαθύνετε τη δημοκρατία»
Η μελλοντική μεταρρύθμιση που επιδιώκεται αντικατοπτρίζει ένα κύμα απόρριψης ενάντια στο τρέχον πολιτικό σύστημα που ήταν εμφανές κατά τη διάρκεια των ταραχών που εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη τη Χιλή στα τέλη του 2019, με μια σειρά από διαμαρτυρίες ενάντια σε αυξημένους ναύλους ταξί, ανεπαρκή σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη, φτωχά σχολεία και γενική ανισότητα σε ένα από τα πλουσιότερα κράτη της Λατινικής Αμερικής.
“Αυτές οι διαμαρτυρίες ήταν σαν χιονοστιβάδα, η έκφραση μίας οργής που χτίστηκε για χρόνια στο νεοφιλελεύθερο σύστημα”, δήλωσε η Cumplido, ιστορικός της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Χιλής που περιγράφει τον εαυτό της ως φεμινίστρια και λέει ότι θέλει μεγαλύτερη εκπροσώπηση των πολιτών στην πολιτική.
“Πρέπει να εμβαθύνουμε τη δημοκρατία, να την κάνουμε πιο ευέλικτη, περισσότερο να συμβαδίζει με αυτό που συμβαίνει σήμερα και αυτό οδήγησε πραγματικά την πεποίθησή μου ότι χρειαζόμαστε ένα νέο σύνταγμα”, δήλωσε η Cumplido στο Reuters
Τα μέλη του συνεδρίου με νόμο υποχρεωτικά θα πρέπει κατά το ήμισυ να αποτελείται από γυναίκες. Είναι η πρώτη φορά που έχει συνταχθεί οποιοδήποτε σύνταγμα υπό όρους ισότητας των φύλων, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
«Δεν πιστεύω στους σημερινούς πολιτικούς … Είναι η ώρα για εμάς, για όλους που αγωνίζονται για μια πιο δίκαιη χώρα, να είναι μέρος της αλλαγής», δήλωσε η υποψήφια Ναταλία Αραβένα, 26χρονη νοσοκόμα που έχασε τα μάτια της κατά τη διάρκεια του πρόσφατου κύματος διαδηλώσεων.
Ιθαγενή δικαιώματα
Δεκαεπτά έδρες προορίζονται για αυτόχθονες πληθυσμούς, οι οποίοι δεν αναφέρονται στο υπάρχον σύνταγμα.
Η ψηφοφορία είχε αρχικά προγραμματιστεί για τον Απρίλιο, αλλά καθυστέρησε λόγω της αύξησης των υποθέσεων Covid-19. Συνολικά, η Χιλή ήταν μεταξύ των χωρών με τις περισσότερες επιτυχίες στον εμβολιασμό του πληθυσμού της, με σχεδόν το 60% των Χιλιανών να λαμβάνουν τουλάχιστον μία δόση, αν και οι περισσότερες περιοχές της χώρας παραμένουν υπό κάποιους περιορισμούς πανδημίας.
(France 24 με AP, REUTERS)
